Parafunkcje należą do zaburzeń czynnościowych narządu żucia. Określa się je jako utrwalone odruchy warunkowe mięśni żwaczy lub mięśni jamy ustnej, często jednych i drugich łącznie, które nie pełnią funkcji fizjologicznych tj. żucia, połykania, mowy, ziewania, kichania i kaszlu. Parafunkcje te występują zarówno w dzień, jak i w nocy, często nieświadomie. Wyzwalane są w związku z nadmierną czynnością mięśni żucia i ich zwiększonym napięciem. Miejscem wyzwolenia parafunkcji jest układ limbiczny, odpowiedzialny za stan emocjonalny człowieka. Narastające stany napięć emocjonalnych i nerwowych są tłumione w podświadomości i brak ich rozładowania powoduje, że znajdują ujście podczas snu, pracy lub w innych sytuacjach kiedy nasza świadomość kontroli zanika. Wówczas wyzwalają się nieuświadomione czynności zastępcze – parafunkcje.

Bruksizm uwarunkowany jest czynnością mięśni żucia. Objawy częściej pojawiają się w nocy, ale mogą występować także w dzień. Aktywność mięśni w czasie snu jest wzmożona w porównaniu do czynności mięśni obserwowanej w czasie dowolnych ruchów ciągu dnia. Dotyczy to osób w każdym przedziale wiekowym.
Bruksizm jest następstwem połączonych czynników psychicznych i zgryzowych . Zaliczamy do nich: napięcie psychiczne, nerwowe lub emocjonalne, zwiększone napięcie w mięśniach narządu żucia, miejscowe zaburzenia w narządzie żucia, takie jak wady zgryzu, braki zębowe, bądź węzły urazowe.